W praktyce większość systemów sprężonego powietrza wyposażonych jest w osuszacze ziębnicze. Są one bardziej ekonomiczne w zakupie i zazwyczaj spełniają swoje zadanie. Jednakże niektóre aplikacje wymagają wyższej jakości sprężonego powietrza. W tych wypadkach koniecznym jest zastosowanie osuszaczy adsorbcyjnych.
Adsorbent to hydrofilny materiał pochłaniający wilgoć znajdującą się w otaczającym powietrzu. Istnieje wiele rodzajów adsorbentów: silica żel, węgiel aktywny, sito molekularne czy tlenek aluminium - Al₂O₃.
Najbardziej rozpowszechnionym adsorbentem w zastosowaniu w osuszaczach sprężonego powietrza jest tlenek aluminium w formie ziarnistej (zazwyczaj w rozmiarach średnic 3-6 mm). Ziarna tlenku aluminium wyglądają sferycznie ale w rzeczywistości są wysoce porowate i cechują się dużą powierzchnią w stosunku do objętości. Pozwala to na adsorbcję dużych ilości wody przy pomocy niewielkiej ilości ziaren.
Jak działa osuszacz adsorpcyjny regenerowany na zimno?
Urządzenia te składają się przede wszystkim z kolumny A (do pochłaniania wilgoci) i B (do regeneracji, osuszania adsorbentu), zaworów kierunkowych oraz filtrów. Sprężone powietrze dostaje się dołem do kolumny A, gdzie znajduje się adsorbent np. aktywowany tlenek aluminium. Dochodzi do reakcji, w wyniku której następuje odebranie wody ze sprężonego powietrza. Powietrze zostaje odprowadzone do instalacji, ale jego część (ok. 15%) przechodzi do kolumny B, gdzie złoże oddaje wodę i w ten sposób zostaje oczyszczone. Czyli w kolejnym etapie następuje zmiana kierunku przepływu sprężonego powietrza, zmiana ciśnienia i ma miejsce desorpcja.
Regenerowany na zimno osuszacz adsorbcyjny BOGE typ DAZ 126-2
Jeśli chodzi o zasadę działania osuszaczy adsorpcyjnych regenerowanych na gorąco, pierwsza faza wygląda tak samo, czyli sprężone powietrze zostaje osuszone przez adsorbent w kolumnie A. Jednak, aby mógł on oddać wilgoć i działać dalej w prawidłowy sposób, zostaje zregenerowany przy użyciu powietrza wewnętrznego, dmuchawy, ciepła sprężania lub pompy próżniowej. Straty powietrza wynoszą odpowiednio: 5–7%, 2–3%, 0% i 0%. Jedną z podstawowych przyczyn dla których wybieramy osuszacz z regeneracją złoża na gorąco, jest jego koszt eksploatacji wyrażony w kosztach energii elektrycznej, koniecznej do wytworzenia sprężonego powietrza na potrzeby własne osuszacza w procesie regeneracji złoża. Podstawową różnicą działania osuszaczy z regeneracją na gorąco i osuszaczy z regeneracją na zimno jest zatem ilość powietrza zużywana przez osuszacz do procesu regeneracji.
Regenerowany na gorąco osuszacz adsorbcyjny BOGE typ DAV 75