Warunki pracy mają przełożenie nie tylko na samopoczucie oraz wydajność pracy personelu, ale także ich zdrowie i kondycję fizyczną. Do jednych z wielu zagrożeń w zakładach przemysłowych należy utrzymujący się przez długi czas wysoki poziom hałasu w strefach przebywania ludzi. Dotyczy to również instalacji sprężonego powietrza.
Przepisy dotyczące dozwolonego poziomu hałasu w miejscu pracy zostały zawarte m.in. w dyrektywie UE 2006/42/WE, chociaż w niektórych państwach stosuje się nawet surowsze wymogi krajowe.
W dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/42/WE z 17.05.2006 w sprawie maszyn (Dz.Urz.UE L 157, s. 24 ze zm.) nie ustalono limitu poziomu emisji hałasu związanego z użytkowaniem maszyny. Wskazano jedynie wytyczne dotyczące hałasu emitowanego przez użytkowane maszyny. Zgodnie z dyrektywą 2006/42/WE należy projektować maszyny emitujące niski poziom hałasu oraz wyposażone w środki ograniczające źródło powstawania hałasu przez zastosowanie odpowiednich materiałów, unikanie rezonansu, projekty tłumików, odpowiednie zaprojektowanie przewodów i rur, itp. Użytkownicy maszyn powinni być informowani o aktualnych wartościach poziomu emisji hałasu w instrukcji użytkowania dla maszyny, kiedy poziom hałasu przekracza 70 dB(A) i wówczas użytkownikowi maszyny powinny zostać zalecone odpowiednie środki ochrony słuchu.
Generalnie we wszystkich aktach prawnych dotyczących hałasu w miejscu pracy podaje się wartość graniczną maksymalnego poziomu dźwięku pomiędzy 85 a 90 dBA przy 8-godzinnej ekspozycji na hałas. Oparte to jest na międzynarodowej normie ISO 1999:1990. Europejska dyrektywa 2003/10/WE podaje max. wartość hałasu w miejscu pracy 87 dBA. Niektóre kraje, jak np. Francja, Hiszpania, dopuszczają 85 dBA przy 8-godzinnym dniu pracy i poziomie skrócenia o połowę w zakresie 3 dBA, przy czym skrócenie o połowę rozumie się jako redukcja o połowę czasu narażania osób na hałas zwiększony o 3 dBA.
W zależności od występującego poziomu hałasu skutki mogą być mniej lub bardziej dotkliwe:
- dźwięk poniżej 35 dBA – brak szkodliwości dla człowieka, wskazane w pracy wymagającej szczególnego skupienia;
- dźwięk powyżej 35 dBA – zmęczenie układu nerwowego człowieka, utrudnia wypoczynek i zasypianie;
- dźwięk powyżej 70 dBA – znaczne obniżenie efektywności pracy, potencjalna szkodliwość dla zdrowia, w tym także słuchu człowieka;
- powyżej 120 dB – znaczne ryzyko uszkodzenia słuchu oraz wystąpienia schorzeń organów wewnętrznych.
Hałas jest generowany przez najróżniejsze źródła i chociaż system sprężonego powietrza nie jest w tym aspekcie wiodący, może także zwiększać ogólny poziom hałasu. Poniżej prezentujemy kluczowe kroki celem przejęcia kontroli nad hałasem generowanym przez sprężarki.
Pomiar poziomu hałasu
Główną normą w zakresie pomiaru poziomu hałasu jest DIN 45635 ale stosowane są też inne normy jak Cagi-Pneurop i PN 8 NTC 2.3. Owe standardy definiują poziom hałasu emitowanego przez sprężarki do otoczenia zgodnie z standardami metod przemysłowych. Oznacza to, iż przynajmniej rezultaty pomiarów są wiarygodne i porównywalne.
Identyfikacja źródła hałasu
Ważną czynności a jest także identyfikacja źródła nadmiernego hałasu. W zakresie sprężonego powietrza może to być silnik sprężarki, stopień śrubowy, chłodnica końcowa, przecieki na przewodach w sprężarkowni czy też na łączeniach rurowych.
Kontrola poziomu hałasu
Naturalną konsekwencją identyfikacji źródła hałasu musza być kroki podjęte w celu redukcji negatywnego wpływu hałasu na personel. Praktyka nakazuje zastosowanie wyposażenia ochronnego takiego jak ochronniki słuchu. Ochronniki słuchu stosuje się wówczas, kiedy dany hałas występuje rzadko lub też pracownik obsługujący hałaśliwe urządzenie musi jedynie okresowo wchodzić do pomieszczenia, w którym się ono znajduje. Spełniają one swoje zadanie ochrony narządu słuchu przed nadmiernym hałasem, jeżeli równoważny poziom dźwięku pod ochronnikiem nie przekracza 85 dBA.
Jest to jednakże rozwiązanie tymczasowe. Stosowanie ochronników słuchu jest koniecznym, uzupełniającym środkiem redukcji hałasu tam, gdzie narażenia na hałas nie można wyeliminować innymi środkami technicznymi.
Jednym z takich środków może być przeniesienie sprężarek do pomieszczenia (strefy), w której nie przebywają ludzie. Jest to popularne rozwiązanie, stosowane w wielu zakładach produkcyjnych, które może być jednakże kosztowne. Alternatywą może być zainstalowanie specjalnych osłon czy ekranów zmniejszających natężenie hałasu.
Bardzo istotna jest konstrukcja samej sprężarki. Najnowocześniejsze urządzenia używają zaawansowanej technologii do minimalizacji natężenia dźwięki pochodzącego z wirujących elementów. Najnowsze zdobycze techniki w zakresie prędkości, gabarytów oraz charakterystyki stopnia śrubowego sprężarki w połączeniu z regulacją za pomocą przetwornicy częstotliwości mogą okazać się kluczowe w zakresie redukcji hałasu jak też poprawy operacyjnej efektywności.
Sprężarki śrubowe i tłokowe firmy BOGE Kompressoren charakteryzują cechują się relatywnie niskim poziomem głośności, co jest doceniane przez użytkowników. BOGE uzyskało ten efekt dzięki nowoczesnej technologii i konstrukcji z wykorzystaniem skutecznych osłon dźwiękochłonnych.
Istotny wkład w redukcję hałasu wniósł nowy stopień śrubowy BOGE Effilence© Jego nazwa łączy dwa znaki firmowe: efektywne sprężanie (efficiency) i nieporównywalnie cicha pracą (silence). Ten w całości zaprojektowany i wykonany w firmie BOGE stopień sprężający gwarantuje innowacyjną technologię na najwyższym poziomie. Profil śrubowy wirników 5:6 czyni z serii BOGE Effilence© najefektywniejszy stopień sprężania, jaki został dotąd skonstruowany przez firmę BOGE. Bardzo cicha praca wirników bloku śrubowego optymalnie dobrane zakresy mocy, bardzo niskie straty mocy i wysoki współczynnik sprawności są znakami firmowymi najnowocześniejszego wymiaru efektywności. Prędkość obrotu rotorów w BOGE Effilcence© jest znacznie niższa niż poprzednich stopniach śrubowych. Powoduje to zmniejszenie drgań i oscylacji, które z kolei sprawiają, że praca jest wyjątkowo cicha i niezawodna. Izolacja dźwiękowa jest zapewniona już na samym rdzeniu, a nie tylko na łożyskach drugiego rotora. To pozwala BOGE Effilence© osiągnąć nowy poziom w cichej pracy.
Ograniczenie poziomu hałasu w związku ze z wytwarzaniem sprężaniem powietrza przynosi wymierne korzyści w postaci wyższej wydajności pracy i minimalizuje jego negatywne oddziaływanie na organizmy ludzi. Dlatego warto zainwestować w urządzenia, których technologia oraz rozwiązania konstrukcyjne redukują emisję hałasu do poziomu jak najmniej szkodliwego dla człowieka.
